पर्यटन वर्षमा तामाङ संस्कृतिको व्यापक प्रचारप्रसार गर्नुपर्छ

युवराज मैनाली, सहायक प्रमुख जिल्ला अधिकारी, रसुवा
वर्ष १, अंक १७, २०६७ साल मँघ २२ गते शनिबार ९ रसुवा खबर

काभ्रेपलाञ्चोक जिल्ला, कानपूर गाविस, वडा नं १ मा पिता स्व. केदारनाथ र माता स्व. रेवती मैनालीको कोखबाट वि.सं २०१७ साल चैत्र १० गते जन्मिएका युवराज मैनाली हाल जिल्ला प्रशासन कार्यालय रसुवामा सहायक प्रमुख जिल्ला अधिकारीको रूपमा कार्यरत हुनुहुन्छ । एम एसम्मको अध्ययन गर्नुभएका मैनाली साहित्यमा रूची राख्नुहुन्छ । विशेष गरी काव्यको समालोचना गर्न मन पराउने मैनाली रसुवाका जनतालाई सेवाग्राही भन्दा एकै परिवारको सदस्य बराबरको सम्बन्ध रहेको बताउनुहुन्छ । साहित्यका क्षेत्रमा विविध काव्य लेखन तथा प्रकाशन पनि गरिसक्नुभएका मैनालीसँग रसुवाको सेरोफेरोमा रहेर रसुवा खबर साप्ताहिकले कुराकानी गरेको छ । प्रस्तुत छ मैनाली र यस साप्ताहिकका प्रेमप्रसाद पौडेल बीच भएको कुराकानीको सार संक्षेप :

निजामति सेवामा कहिलेबाट प्रवेश गर्नुभयो र रसुवामा कहिलेबाट ?
विसं २०३७ साल मंसीर १९ गते म निजामति सेवामा प्रवेश गरेको हुँ । त्यतिखेर निजमति किताबखानाको खरिदार भएर सुरू गरेको हुँ । रसुवामा २०६५ चैत्र २६ गतेबाट कार्यरत छु ।


रसुवाको जनताको सेवा गर्दै रसुवालाई नजिकबाट नियालिरहनु भएको छ, विविध विषयमा सम्भावना हुँदाहुँदै पनि रसुवामा किन विकास हुन सकेन ?
रसुवा मात्र हैन नेपालभरि नै अहिले यस्तै छ । संक्रमणकाल भएको कारण विकास हुन सकेको छैन । स्थायी सरकार नहुनु, विशेष गरी जन प्रतिनिधि नभएका कारण जिल्लाको विकास हुन नसकेको हो । अर्को कुरा रसुवाका जनता वा अगुवाहरूमा विकासप्रतिको चाहना ज्यादै न्यून भएको मैले महशुस गरेको छु ।

रसुवाको शान्ति सुरक्षाको अवस्था कस्तो छ ?
म रसुवामा आएको दुई वर्ष भयो । कतै कतै छिटफिट घटनाहरू भएका छन्, नभएका हैनन् । केही घटनाहरू घट्दा म नै जिल्लामा सहायक प्रजिअको रूपमा रहेको छु । र मैले त्यस्ता घटनाहरू घट्दा राजनीतिक दललगायतसँग समन्वय गरी सरल र सहज तरीकाले समाधान गर्ने प्रयत्न गरेको छु । तर अरू जिल्लाको तुलनामा रसुवाको शान्ति सुरक्षाको अवस्था सुधारोन्मुख छ । जिल्लामा शान्ति समिति निस्कृय छ नि किन ?
सबैभन्दा ठूलो असर राष्ट्रिय राजनीतिको पर्दो रहेछ । तर प्रशासनिक हिशावले हामीले समन्वय गर्ने काम गरिरहेका छौं । राजनीतिक असरका कारण शान्ति समिति निस्कृय भइरहेको छ ।

रसुवाको विकासका सूचकहरू के के हुन् ?
र्सबप्रथम रसुवा जलस्रोतमा धनी छ, जलस्रोतको अपार सम्भावना छ । चिलिमे जलविद्युत, साञ्जेन, रसुवागढी, त्रिशूली ३ जस्ता धेरै जलविद्युतका सम्भावना रहेका छन् । दोस्रो पर्यटकीय क्षेत्र लाङटाङ, गोसाइँकुण्ड पदयात्रा, तामाङ हेरिटेज ट्रेल जस्ता अन्तरराष्ट्रिय पर्यटकीय मार्ग पनि रसुवाको विकासको सूचक हो । जडिबुटी खेतीको पनि यहाँ धेरै सम्भावना रहेको छ । अर्को रसुवागढी नाका विकास हुँदा रसुवाको भविष्य उज्ज्वल छ । धार्मिक पर्यटनका विकासको लागि गोसाइँकुण्ड तीर्थयात्रा, यहाँका तामाङ सम्पदा र संस्कृति पनि रसुवाको विकासको सूचक हो ।

भारत र चीन जोड्ने सबैभन्दा छोटो नाका रुवागढी नाका बनिरहँदा रसुवाको भविष्य कस्तो छ ?
चीनले विश्वमा नै औद्योगिक व्यापारको सुरूवात गरिरहेको छ । भारत वा अन्य मुलुकमा उत्पादित सामग्री ढुवानीका लागि दक्षिण एसियाकै सबैभन्दा छोटो नाका रसुवागढी भएकोले यहाँ धेरै आर्थिक विकास गर्न सकिने सम्भावना रहेको छ । रसुवागढी नाका र रसुवालीको भविष्य जोडिएको छ ।

रसुवागढी नाकामा भन्सारको समस्या र राजस्व चुहावटको गुनासो आईरहेको छ, त्यहाँ सुशासन कायम गर्न प्रशासनको कस्तो भूमिका रहेको छ ?
खासै अहिले व्यापार चलेको छैन, सुरूवात मात्र भएको छ । अलिअलि भन्सार छलेर सामान ल्याईरहेका छन् भन्ने पनि गुनासो त आईरहेको छ । अनि स्याफ्रुबेशीमा सारिएको भन्सारलाई रसुवागढी सार्न हामीले सल्लाह दिएका छौं । त्यहाँ शान्ति सुरक्षा कायम गर्न जिल्ला प्रशासन कार्यलयले भरसक्य प्रयत्न गरिरहेको छ ।

पर्यटन वर्ष२०११ सफल बनाउन रसुवामा के के गर्नु पर्छ ?
सरसफाई र संस्कृतिलगायत पर्यटकलाई आकषिर्त गर्ने विषयवस्तुको व्यापक प्रचारप्रसार गर्नुपर्छ । विशेष गरी रसुवाको तामाङ संस्कृति र भेषभूषाको प्रचारप्रसार र रसुवाली संस्कृतिको डकुमेन्ट्री बनाएर प्रचारप्रसार गर्न सके पर्यटकीय विकासबाट आर्थिक विकास पनि गर्न सकिन्छ । त्यसैले पर्यटन वर्षसफल बनाउन यस्ता विषयमा ध्यान दिनु पर्छ, रसुवामा पर्यटन वर्ष२०११ सफल पार्न सबैलाई अनुरोध गर्दछु ।

साहित्य क्षेत्रमा पनि तपाइँको रूची छ, कति कृति प्रकाशन गर्नुभयो ?
मैले २०३५ सालदेखि साहित्य सिर्जनाको सुरूवात गरें । २०३७ मा मैले पहिलो कथा संग्रह मुर्दा बोल्यो प्रकाशन गरेको हुँ । बालकृष्ण सम, बाङ्देल, विजय मल्ल, पारिजात, सिद्धिचरण श्रेष्ठ, रमेश विकललगायतका स्रष्टाका सिर्जनाको समालोचना संग्रह केही 'प्रतिभा केही प्रवृति' प्रकाशन गरें । भ्रष्टाचारको भाङ कविता संग्रह पनि राम्रो भएको कृति हो र म अहिले बालकृष्ण समको नाटक प्रल्हादको विश्लेषणात्कम समालोचना प्रल्हादमा परिलक्षित मानव भन्ने कृति प्रकाशन गर्दैछु । पुरानादेखि नयाँ साहित्यकारसम्मका कृतिलाई समालोचना गरी 'समालोचनाको आँखीझयाल' भन्ने बृहत समालोचना संग्रह लेख्दैछु ।

अन्तमा रसुवा खबरमार्फ रसुवालीलाई के सन्देश दिन चाहनुहुन्छ ?
र्सबप्रथम त रसुवाको विकास गरी रसुवा माथि उठाउनको लागि मन वचन र कर्मले लागौं भन्न चाहन्छु । अर्को कुरा शान्ति सुरक्षामा सहयोग गर्न आग्रह गर्दछु । रसुवाली जनतासँग मेरो प्रशासक र सेवाग्राही भन्दा पनि पनि एकै परिवार सदस्यको जस्तो नाता छ । रसुवासँग मेरो प्रीति बसेको छ । रसुवाको पहिलो एक मात्र साप्ताहिक रूपमा निस्कने पत्रिका मार्फ सम्पूर्ण रसुवालीलाई शान्ति, सम्बृद्धि र विकासको पाटोमा अघि बढ्न अनुरोध गर्दछु ।